Boże Narodzenie według kalendarza juliańskiego m.in. u prawosławnych

Według danych soboru biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP), ponad 90 proc. prawosławnych parafii w kraju stosuje w życiu religijnym właśnie kalendarz juliański. Dzieje się tak zwłaszcza we wschodniej części Polski, w tym w województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych.

Rodziny świętujące w tym terminie Boże Narodzenie w poniedziałkowe popołudnie lub wieczór zasiadły do kolacji wigilijnej. Postny posiłek zaczynał się od modlitwy i dzielenia prosforą – chlebem liturgicznym używanym w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii.

Potem wielu prawosławnych udało się do cerkwi na nocne, kilkugodzinne uroczystości religijne. Zależnie od lokalnej tradycji, najczęściej rozpoczynały się one o godz. 22, o północy lub dwie godziny później. W katedrze św. Mikołaja w Białymstoku przewodniczył im ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub.

Współczesny świat promuje grzech, podając w wątpliwość tradycyjne wartości - pisze w orędziu z okazji Bożego Narodzenia sobór biskupów polskiej Cerkwi. "Dzisiejszy człowiek jest często zagubiony i lekko poddaje się współczesnej sekularyzacji, dostosowując się do zjawisk niezgodnych z nauką św. Ewangelii" - ocenili hierarchowie.

"Bądźmy czujni. Trwajmy w zdrowej nauce św. Cerkwi, czego przykład dają nam nasi przodkowie (...). Dotyczy to, w sposób szczególny was, droga młodzieży. Tylko dojrzałą, głęboką wiarą będziecie mogli pokonywać pokusy otaczającego nas świata" - zaapelowali do młodego pokolenia prawosławnych w Polsce. Zaapelowali też do wiernych o modlitwę o pokój. "Doświadczamy bowiem wojen w Ukrainie, Ziemi Świętej, Azji, Afryce" - przypomnieli prawosławni hierarchowie.

Własne okolicznościowe orędzia skierowali do wiernych również biskupi - ordynariusze prawosławnych diecezji. Abp Jakub, ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej ocenił, że współczesny świat często zapomina o Bogu, a w obchodach Bożego Narodzenia są zwyczaje i tradycje, ale nie ma duchowej refleksji i liturgicznego przeżywania.

"Tak właśnie (...) zazwyczaj zaczyna się obojętność religijna - kiedy na wszystko w tym życiu zaczynamy patrzeć z pozycji wygód i materialnych zasobów" - przestrzegł hierarcha.

Życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego złożyli prawosławnym i wiernym innych Kościołów wschodnich m.in. prezydent Andrzej Duda z małżonką, marszałkowie Sejmu i Senatu. W województwie podlaskim zrobili to przedstawiciele regionalnych i lokalnych władz: wojewoda, zarząd województwa wraz z przewodniczącym sejmiku i prezydent Białegostoku.

Prawosławie jest drugim, co do liczby wiernych, wyznaniem w Polsce. Hierarchowie PAKP tę liczbę szacują na 450-500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 roku przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić na nie odpowiedzi) niecałe 151,7 tys. osób.

Boże Narodzenie według kalendarza juliańskiego obchodzili do niedawna też grekokatolicy w Polsce. Od 2023 roku - decyzją hierarchów tego Kościoła - formalnie używa on w życiu liturgicznym kalendarza gregoriańskiego i Boże Narodzenie jest przez nich obchodzone w tym samym terminie, co w Kościele katolickim.(PAP)

rof/ mark/