Zwyczaje związane ze żniwami na Święcie Chleba w Ciechanowcu

Impreza, którą rokrocznie odwiedzają tysiące turystów, potrwa do wieczora, a na scenie będą występować zaproszone zespoły.

Święto Chleba to jedna z największych plenerowych imprez organizowanych przez muzeum. Jej celem jest zachowanie i przekaz tradycji żniwnych oraz obrzędów jej towarzyszących, a także wzmocnienie poczucia tożsamości regionalnej i ochrona dziedzictwa kultury ludowej.

Co roku muzeum stara się przybliżyć uczestnikom wszystkie żniwne zwyczaje. Można było zobaczyć jak żniwa wyglądały od początku - od wyjścia w pole z orszakiem żniwnym, przez koszenie sierpami przez kobiety i kosiarzy, a także np. żniwny podwieczorek. Jednym z odtworzonych zwyczajów było „oborywanie przepiórki”.

Jak przypominają etnografowie, zgodnie z tą tradycją, gospodarz przed końcem koszenia zostawiał na polu cztery garści niezżętych kłosów, których końce związywano ze sobą lub splatano. Tworzyły one rodzaj czapeczki, zwanej właśnie „przepiórką”. Kładziono ją na polu, miejsce to ozdabiano kwiatami i wstążeczkami, a następnie okładano kamieniami. Czasami w środek kładziono kromkę chleba, wierzono bowiem, iż zjedzenie kawałka tego chleba wpływało na płodność (u kobiet w ciąży na szczęśliwe rozwiązanie), chronić też miało przed chorobami.

Następnie brano najmłodszą uczestniczkę żniw, która musiała być dziewicą, chwytano ją za kostki u nóg i ciągnięto z gołymi pośladkami po ściernisku. Było to symboliczne „oborywanie przepiórki” i miało przynieść ziemi płodność na przyszły rok. Zwyczaj ten zanikł wraz z pojawieniem się kombajnów.

Żniwa kończyło przejście z wieńcem dożynkowym do gospodarza, który w podziękowaniu organizował zabawę.

Podczas Święta Chleba odbyły się też pokazy młóceniu zboża w polu i pieczenia chleba według tradycyjnych receptur, a także konkurs na wykonywanie równianki, czyli bukietu żniwnego. Jak co roku zorganizowano również paradę zabytkowych ciągników i lokomobili znajdujących się w zbiorach muzeum.

W ciechanowieckim muzeum odbył się także pokaz święcenia zwierząt gospodarskich. Zgodnie z tradycją zwierzęta święciło się na św. Rocha, czyli 16 sierpnia, a miało to przynieść pomyślność w gospodarstwie i chronić dobytek przed zarazą.

Do wieczora na scenie przy stawie na terenie skansenu będą występować zespoły folkowe i folklorystyczne, gwiazdą wieczoru będzie Kamil Bednarek. (PAP)

swi/ mick/